Amaya Belen

[Turgut Uyar, Carl Gustav Jung, Enis Batur, Lale Müldür, Ursula K. LeGuin ve A.S. Byatt için]

28/9/2010

Adam bir gün yürürken yerde kısa –bir parmak kalınlığında ve uzunluğunda bir dal parçası buldu. "Bundan sonra bunu çiğneyeceğim." dedi kendi kendine, ağzındaki puroyu attı, katranını tükürdü, ağzının kenarında artık o dal parçası, yürümeye devam etti. Otları, taşları, kayaları tepeleri ezdi, bir mağaranın önüne geldi. Mağarada ak sakallı, yaşlı bir adamla bir kadını gördü. Kadın adamın kızıydı ve kördü. Yaşlı adamın da gözleri pek iyi görmüyordu. Onu görmediler. Mağaranın önünde durup, uzun süre onları seyretti.

Kadın sonra adamın olduğu tarafa döndü ve ona seslendi ve dedi ki: Burası ölüler ülkesi ve bizler ölüyüz. Benim adım Belen, benim adım Amaya ve benimle kal, seni hep severim, bizimle kal. Adamı içeri, mağaranın içindeki evlerine buyur ettiler, onu masada oturttular meyvelerden yemek verdiler. Amaya elini uzatıp adamın omzuna koydu. Görmese de ona dönüp dedi ki: sen benim beklediğim değilsin ama ben seni sevdim. Kısmetim değildin ama kısmetin sen oldun.

Evlendiler o gece. Adam o evde 3 ay kaldı, kış geçti.

Bahar gelince Amaya ona dedi ki "uyan artık, gitme zamanın geldi". Ona çam dikenciklerinden bir kolye verdi. Bunu tak ve canınla birlikte beni hatırla. Kış gelince sen de gel.

Adam hatırlayamadı kendini, gidemedi. Hep oralarda dolandı, oralarda öldü. Kış geldi, o gelemedi.

Rüyasından uyandı. Yüzünü yıkadı, bütün gün ve gece Amaya Belen’i düşündü.

5/11/2010

Madrid – Bilbao

GZ 8(

Georgina‘yla Hollanda’da tanıştık, sonra da işte bugüne değin epey sıkı bir arkadaşlığımız vardır (ben onu, o beni iyi tanır). O da benim gibi post-doc macerasındadır. Yunanistan’da darbe zamanı Avusturalya’ya gitmişler, orada büyümüş, sonrasında dönmüşler, üniversiteyi İngiltere’de okumuş, envai işte çalışmış bir yandan da. Çok severim ben arkadaşımı.. İki sene evvel Hollanda’daki post-doc pozisyonu bitince, gene Yunanistan’a, annesinin yanına döndü, oradan yurtdışına bir sürü başvuruda bulundu, hiçbiri olmadı malesef, Yunanistan’ın hali zaten malum. Pek moralini bozmamaya çalışıyordu ama mümkün mü. Bugün bir mail attı, "Hollanda’ya gidip kapı kapı dolaşacağım bir şirkette iş için" dedi, "cevap yazma, moralim çok bozuk" dedi, ben de yazacak burasını buldum canım arkadaşıma. Aklıma geldi, keşke o yokken, olmadığını bile bile Hollanda’ya, bölüme vaktiyle bir mektup göndermiş olsaydım da (yıllardır mektuplaşırız uzun uzun zamanlarda), gidince şaşırsa, biraz moral kazansa idi… Yarın yapayım yine de. Zor, zor bir dünya.

bugün de canım yazmak istemiyor.

Çetin Altan gibi yapmayacağım, oturup yazacağım ama onu, bunu, şunu değil. Mesela şöyle bir şeyi:


 

 

Yukarıda resmi görünen kişinin adı Newt Gingrich, ABD’li politikacı, hatta 2012’de Cumhuriyetçi Parti’den başkanlık için aday adayıydı. Yukarıdaki resmin alıntılandığı küresel ısınma üzerine bir oturumda cömertçe paylaştığı birçok inciden biri de "insanların dünyanın dengesini bozabileceğinin düşünülmesinin bile abesle iştigal olduğu" idi. Epey alçakgönüllü bulduğum bu açıklama, insanlığa olan mevcut inancımın daha da pekişmesine yol açtı. Bir HIV virüsü kolonisi, ya da kanser hücreleri öbeğinde, onlardan biri olduğumuzu düşünelim: hunharca çoğalıp, tüketirken bir tanesi çıkıp diyor ki "arkadaşlar, biz böyle devam ediyoruz ama bunun sonu hayırlı değil, bu sistem giderse biz de de facto gideriz demektir…" diğerleri gülüyor, ben de gülüyorum, hiç mikroskobik bir mikrobun (pardon the pun) koskoca bir vücudu tüketebileceği baki mi! Ye, ye bitmez. Sonuçta bizler virüsüz, mikrobuz, kanserli hücreleriz, karakterimiz bu, elden başkası gelmez, doğal halimiz bu. Hapşırık gibi bu şehirden başka bir şehire; bu ülkeden başka bir ülkeye; bu gezegenden başka bir gezegene sıçrayabilirsek bir süre daha yaşayabiliriz başkalarında ama o kadar uzun uzadıya da düşünmemek lazım.

Bense (/benim canım) onun yerine bir adaya düşmek istiyorum (/istiyor). Yanıma da eski arkadaşlarla birlikte, vaktiyle "güç yozlaşma doğurur ve mutlak güç, mutlaka yozlaştırır." ("Power tends to corrupt, and absolute power corrupts absolutely.") demiş Dalberg-Acton’ı almaya karar verdim (okeye dördüncü). Şarkılardan NIN – "Year Zero" albümünü, fallardan papatya falını ve sevdiklerimden herkesi alıp, geri kalan her şeyi size bırakıyorum; hani olmaz ya, Nuremberg’de, 1946 gibi raslaşırız belki (hiç umudum yok, zaten oligarşinin demir yasasının art-sonuçları (corollary) da her halükarda herhangi bir umut eyleminden mahrum bırakıyor yours truly‘yi – siz kaçın kendinizi kurtarın).

Özetle: Toplumsal bir olay için sevinebilmek! Ne zaman, nasıl?

bir iki kelime ya da biraz daha güzel bir şeylerin nokta

Göreli epey (1-2 ay arası) oluyor, G’N’R’ın leziz şarkısı "Sweet Childe o Mine"ını yorumlamışlar jazz olarak*, olmuş gibi. Vaktiyle ben Ella Fitzgerald’dan "Sunshine of Your Love"ı dinleyip kanmıştım "orijinali odur" diye (koskoca leydi, bitli hipiler Cream’den cover yapacak değildi herhalde! Öyleymiş kazın ayağı). Geçen gün neşe içinde bahsettiğim Boogie-Woogie dansları var, Amelie var, ama (herhalde) en uç örnek olarak steampunk dünyası var. Gerçek olmadığını (ya da daha doğru olarak gerçekleşmemiş olduğunu diyelim) bile bile kurgulanan bir dünya (bunu bu şekilde yazınca da aklıma Babavatan ile Yüksek Kuledeki Adam geldi, ama o janrı ("alternate history") şimdi bir kenara bırakalım). Elfler, orklar varmış, ejderler uçarmış değil, güpegündüz bu zamanın o zamanda yansıması (bir nüansa dikkat çekmek istiyorum: o zamanın bu zamanda yansıması post-modern dünyada normal, hatta dikkat etmezseniz arada kaynayacak bir şey olsa bile (yine de Fransız Teğmenin Kadını çok ama çok üstün bir istisnadır bu duruma), dediğim bu zamanı o zamana götürebilmeyi başarabilmek).

Bir keresinde bahsetmiştim, yine bahsedeceğim, 12 Maymun’un başında bir yazı çıkar…

Çok ilginç geliyor bana, o zamanki insanlar gibi davranmaya çalışmak. O zamanki insanları konuşturmak, halbuki o zamanki insanlar hiç olmamıştı belki de: hep biz vardık, tek biz vardık. Marty McFly’ın (ki 1985’te çekilip, 1985’te geçen bir filmde gelecek diye 30 sene sonrasına, 2015’e gider) kovboylar zamanına giderkenki giydiği elbiseler ne kadar gerçekçiyse, biz de o kadar gerçek (aslına, hatıraya, ahde) sadık davranıyoruz, kimse gücenmediğinden yanlış yapmış da olmuyoruz.

"X yaşasaydı/burada olsaydı/duysaydı böyle yapardı." Hayır efendim, yapmazdı, zaten onun o andaki yokluğu yüzünden böylesi emin olabiliyorsunuz. Woody Allen (ki geçen hafta bir arkadaşa karşı kendisini savunmak zorunda kaldığımdan biraz güceniğim) bunun zirvesini yapmıştı (Annie Hall’daki Marshall McLuhan sahnesinde), üzerine hiçbir şey söyleyemeyeceğim (3 dakika izlemek sizi yorarsa, son 50 saniye diye not düşeyim…).

Star Wars, steampunk’da nasıl olurdu, hiç düşündünüz mü? Ben düşünmemiştim ama bu başkalarına engel değil.

hatta yapılmışı dahi var.

(Elbet bir hinlik vardır bunu yazışımda, ey bloga çakıllar karıştıran nisyan! 8P)

ne kadar da bağlantılı bir giriş oldu bu böyle, iki kelime laf bile etmedim halbuki.

* Bu da başka bir örnek olsun "Postmodern Jukebox" arkadaşlardan: 1930 Jazz yorumuyla Careless Whisper (arada Dave Brubeck taksimi de var).

istersen hiç başlamasın.

O şekilde (/dağınık) bırakmak istemedim, o yüzden bu (kriptik olacak) mesajı yazayım istedim. Bu aralar kendime oto-sansür uygulayıp durmakla meşgulüm, öyle böyle değil, normalde çok önemli bir şeyler söyleyeceğimden de değil. Bir şeyleri bekliyorum arada, bilmiyorum neyiz ve nerelerdeyiz (elbet bulunur bir çaresi). Şarkı sözlerini hatırlamakla, çağrışımlar yapmakla meşgulüm (kafiye olsun diye değil). Georgina için defter tutuyorum bir süredir (bir ayı aşkın bir süredir olsa gerek), görünce teslim edeceğim. Geçen sene bunun bir benzerini Nerea ile yapmıştık, Nerea da bir şeyler bekliyor, hepimiz bir şeyler bekliyoruz, ikimiz birden sevinebiliriz, göğe bakalım (böyle yazınca acaba açık açık referans vermek de gerekiyor mu, mesela Turgut Uyar‘a? Turgut Uyar gücenmezdi, onu bilirim, Cemal Süreya olsa mutlaka (gücenirdi anlamında), Edip Cansever olsa umursamazdı). Bu aralar hep eski şiirleri, eski şairleri okuyorum (eski şiirleri yırtsan ne çıkar, yenilerinde de aynı hava, sana göre ben huysuz oldum, bana göre sen alıngan, işin özü hep aynı kalmamızdır, istersen beni bir süre arama* — aaaah, bu referans verme işi yavaşlatıyor beni, referans verince sadece ezberden de yazamıyorum bu sefer, doğru alıntılamak gerekiyor zira…). Şarkı sözleri mi çağrışıyor demiştim başta, değiştirelim onu, ya da genişletelim anlamını, şiirleri de katalım. Geçen Bengü’yle karşılaştıktan sonra Behçet Necatigil, Sevgilerde geldi doğal olarak aklıma: ne güzel okumuştu Bengü o gün o şiiri o edebiyat dersinde (14 yıl önce). Ben de Nurullah Ataç gibiyim: şiirden anladığımı sanırım, şiir yazamam ama.

Ne diyecektim ben sahi? Vakit geçirecektim, yazı yazacaktım (Ankara’dan abim gelmiş, evde bir bayram havası). Düşes’ten bu görüşmemizde de "Düşes Kitaplığı"na bir dolu kitap aldım, saymakla biter mi, bakalım:

  • Julian Barnes / Staring at the Sun
  • Julian Barnes / Before She Met Me
  • W. Somerset Maugham / The Razor’s Edge
  • James Herriot / All Creatures Great and Small
  • J.M. Coetzee / Disgrace
  • Katherine Mansfield / The Collected Stories
  • Enis Batur / Kediler Krallara Bakabilir
  • Enis Batur / Elma
  • Enis Batur / Amerika Büyük Bir Şaka, Sevgili Frank, Ama Ona Ne Kadar Gülebiliriz?

Bir de Ece’ye gelen "Mujercitas" var (Geronimo Stilton adaptasyonu olan – iki gündür harıl harıl okuyor, çok heyecanlanıyoruz ama bir şey de diyemiyoruz büyü bozulacak diye 8). [Dudağımın altındaki ben] // (Sana aid lebimdeki buse, Lebinin surh-ı bizevali benim (Dudağımdaki öpücük sana ait, Dudağının hiç geçmeyen kırmızılığı benim*) Ahmet Haşim okumaya başladım da gene, nicedir).

Resim koysam ne güzel olur… Gittim, baktım buldum bir tane, bir sürü güzel insanın olduğu, izin filan da almıyorum, political correctness da bir yere kadar, (itirazı olan varsa çıksın söylesin beyler, photoshop’la kaş-göz çizeyim… kendim blurred çıkmışım diye de söylemiyorum bak!)


"Turkish Physics Scene, circa 2013" 8P)  [Foto: N.Nayır]