Edebi – Sayfa 20 – Karalamalar / Emre Sururi

Rica: Haruki Murakami – Hard Boiled Wonderland

Hard boiled wonderland and the end of the world Bu blogları okuyan ve aynı zamanda p2p program da calıştıran arkadaşlardan rica etsem, benim için Haruki Murakami’nin Hard Boiled Wonderland’ini indirip, xxx e-posta adresime gönderebilirler mi acaba?

Bu giriş, dosya elime geçinceye ya da ben ümidimi kesinceye kadar burada kalacak. Yani bu mesajı okuyorsanız, hala gönderebilirsiniz. Ilgili kitap burada yayınlanmadığından, herhalde telif olayını da çiğniyor olmayız.

Sonradan Ekleme: Az evvel, merak ettim, Bilkent’in kütüphanesinden kitabı tarattığımda mevcut olduğunu gördüm. Bizim kütüphaneye gidip, ODTÜ-Bilkent Kütüphaneleri arasındaki protokolden faydalanmak için belge çıkartırken, Kütüphane Başkanı Prof. Dr. Bülent Karasözen’den de haklı olarak biraz fırça yedim (kitabı istettiğim takdirde seve seve bizim kütüphaneye de aldırabileceklerini belirtti), okulumu seviyorum, I Love ODTU very much çünkü onlar very nice.. 8P

Sonradan Eklemeden sonraki ekleme: Dün, Bilkent Kütüphanesi’ne gidip, Murakami’nin Hard-boiled Wonderland and the End of the World‘ünü aldım, bunlara ek olarak yine Murakami’nin A Wild Sheep Chase‘ini, Woody Allen’ın üç kitabının (Without Feathers, Getting Even ve Side Effects) toplandığı bir kitabını, Jonathan Ames’in Gece Gibi Geçiyorum‘un Türkçe baskısını, Salinger’ın Franny and Zooey‘inin İngilizce baskısını aldım. Dün Hard-boiled Wonderland’e başladım, hatta başlayışımın anısına Wikipedia’nın Tom Swift başlığına bir giriş bile yaptım bu kitapla ilgili.

she says ‘I guess you call this love’;I call it room service

ya da bak şu Haruki Murakami’nin bana ettiklerine!

Pazartesi, çarşamba ve cumalar Nargile Günlerim. Gerçi Murakami’nin Wind-Up Bird Chronicle‘ını dün bitirdim ama bitirene kadar da orada oturup epey bu kitabı okumuşluğum oldu. Hazır yeri gelmişken, bu noktada Bay Murakami’den gıyabında geçen günkü söylediklerim için beni affetmesini rica ederim. Kitap, son yıllarda kafamı şöyle bir tutup da beni bir o duvara bir bu duvara vurdurabilen ender kitaplardan oldu. Okurken zaman zaman “Orhan Pamuk Kara Kitap‘ı demek buradan şıftırtmış” kabilinden arsız düşüncelere kapıldıysam da, kiapların çıkış tarihleri böyle bir ihtimali geçersiz kılıyor. Demek ki yazarlarımıza biraz daha güven duymalıymışız… Hem tarihler buna elverseydi bile sonuçta şu bir odadaki saatler mevhumu var.. Kitabın etkisinin biraz geçmesini bekleyip, Norwegian Wood’u da es geçip Hard Boiled Wonderland and the End of the World‘e -daha kalın diye!- başlama niyetindeyim. Ayrıca Orhan Pamuk’tan da özür mahiyetinde Kara Kitap’ı 10 seneden sonra tekrar okuma kararı almış bulunmaktayım, buraya yazıyorum. 8P

Wind-Up Bird Chronicle’da iki karakter beni benden aldı: (tabii ki) May Kasahara ve beklenmedik şekilde Ushikawa (Noburu Wataya’nın adamı).

Kitap bu nargile günlerimle öyle düzene girmişti ki, bir yandan onu okuyor, bir yandan nargilemi tütürüp kafamı iyice boşaltıyordum. Kitabın okuyanda oluşturduğu kayıtsızlık tarif edilebilir gibi değil. Bir gün, gene kitap üzerinde düşünürken, Dimitri Karamazov olsa herhalde bu duruma Fransızca süslü bir tarifte bulunurdu “Stat de l’oblivion..” gibisinden diye aklımdan geçirdim (me and my train of thoughts!..). Kitapta da şöyle bir sahne var: Bay Okada (Mr. Wind-Up Bird) hiç görmediği biriyle buluşacaktır, muhatabı onu nasıl ayırt edeceğini bilmek ister, diğer insanlardan farklı olduğu yanları nelerdir ve kahramanımızın da aklına Karamazov Kardeşlerin isimlerini ezbere bildiği bilgisi gelir 8)

Bu kitabı iyi ki ama iyi ki bundan 10 yıl önce değil de, şimdi okuyorum. O tek gözün (JPS) bana ettiğinden yeni yeni kurtulmuşken bir de bu çekik göze yakalanmak benim açımdan hiç de hayırlı olmazdı şüphesiz!

Netice: Kitabı bulabilirseniz okuyun, tavsiye ederim. Eğer Kara Kitap’ı sevmişseniz mutlaka okuyun.

10 günden fazla bir zamandır blog yazmamışım ama hep aklımda idiniz sevdiceklerim! Hep şöyle yazayım, böyle yazayım diyor, kafamda kuruyor idim. Hesapta bu yazıda nargileden girip, benzerlerine From Hell ve Once Upon A Time in America‘da rastladığımız afyon odalarına geçiş yapacaktım ama beceremedim. Ayrıca nette bu iki filmden alakalı sahnelerin resmini aradım, From Hell için bulamadıysam da, Once Upon A Time in America’dan bir sahne bulabildim. Bkz. Şekil A:

Sonradan Ekleme: Gidip gelip şu yukarıdaki resme baktıkça, onun afyonhane manzarası olduğundan iyice şüphe ettim. Hal böyle olunca da, üşenmedim, filmlerden bizzat kendim alıntıladım. Bkz. Aşağı.

Kitaplar ve Nargileler

Jonathan Ames’in Wake Up, Sir!ünü bitirdim. Bu kitaptan yaptığım hayli uzunca alıntılara ise buradan erişebilirsiniz. Özellikle alıntının başındaki kavga sahnesi, Old Boy’daki hastası olduğum kavga sahnesine bile taş çıkartacak doğallıkta. Kitap, I Pass Like Night kadar iyi olmasa da, yeterince iyiydi, The Extra Man‘i de böylelikle okuma listeme almış bulunmaktayım. Bu kitabın ardından, Sezen’in ve Hande’nin önerileri doğrultusunda, Truman Capote’nin Grass Harp‘ını okudum. Kitabı okurken aklıma Harper Lee’nin Bülbülü Öldürmek romanı geldi (sanki başka kitabı var da! Aklıma hangisi gelecekse!). Aslında doğal zira iki yazar da güneyde sanırım aynı bölgede yaşamışlar / yaşıyor. Bu Capote furyasında da ikisinin dost olduklarını öğrendim (ayrıca Harper Lee’yi Catherine Keener‘a oynatmışlar ki, taa 1995’te Living in Oblivion‘ı izlediğimden beridir hastasıyımdır kendisinin..). Grass Harp’da da anlatıcı bir çocuk ve anlatımdaki naiflik gerçekten çok başarılı. Kitaptaki karakterler o kadar iyi işlenmiş ki, bu kitabı sanki bir ön öyküymüşçesine değerlendiriyorsunuz, ya da prequel değil de, şöyle oylumluca bir romanın ardından 10 – 15 sene sonra geliveren bir sequel olarak… Salinger yapar bunu (bkz. Franny ve Zoey’in Franny kısımcığına off of!).

Haruki Murakami / Wind-up Bird Chronicle 1994-95 Grass Harp’ı bitirdikten sonra, fazla vakit kaybetmeden Haruki Murakami’ye başladım. Vaktiyle Owen ve fkk övmüştü Murakami’yi. Norwegian Wood‘u es geçip -ki en çok o kitabı tanındığından belki de ondan başlamalıydım- The Wind-Up Bird Chronicle‘a daldım. Ne yalan söyleyeyim, öyle ahım şahım gelmedi bana pek. Jonathan Ames’in Wake Up, Sir!‘ünün espriden hayli yoksun hali. Yazarın eteğinde bir sürü taş var, ufak tefek hikayeler ve bunları birbiri ardına sıralıyor.

Açıklama mahiyetiyle bir örnek vermek isterdim fakat bundan 3 sene evvel bir örnek verdiğimde başıma şöyle şöyle bir iş gelmişti – tam ben bunları yazarken laboratuvara bir asistan girdi, dediğine göre bölüme yeni atanmış ve bilgisayarına bir bakmamı istiyormuş, “Canınızı fazla sıkmak istemem, bölüme asistan olarak alınmam da hayli olaylı oldu aslına bakarsanız..” dediğinde, kendisinden bu sorunlu kabul merasimini anlatmasını rica ettim. Şöyle dedi: “bla blabla bla…”. Bense o sırada bana vaktiyle Sevgili Bülent Hoca’mın vermiş olduğu bilgisayara Visul Studio.NET yüklemekle meşguldüm. Bülent Hoca’dan 3 sene önce seçmeli olarak Crystal Growth dersi almıştım ve o dersi alırken, hiç unutmuyorum, Yüzüklerin Efendisi’nin film müziklerinin de olduğu bir sunum yapmıştım ve bu sunumda da başıma şöyle bir şey gelmişti..

Yani… 8) JKR bile HP’de bir şeyi kullanmak için şöyle bir bahsettikten sonra en azından bir kitap bekliyor… Bu kitabı okuyup, ardından bir de Norwegian Wood’la kendisine bir şans daha vereceğim ama sonrası kesinlikle sevgili Murakami-San’a kalmış… 8P

Böyle böyle.. Bir de eğer pek işiniz yoksa şuraya bir bakın, ilginç olmuş amcanın kitap ile ilgili söyleyip yaptıkları.. Kitabın kapak resmini ararken buldum (ah biz erkekler ve images.google.com sonuçlarındaki zaaflarımız!)

Hamiş : Mesajı yolladıktan sonra başlığa bakınca nargile meselesini gördüm; yazmayı unutmuşum: Özellikle Jonathan Ames’i Tömbeki’de oturup okuyordum (Tömbeki’de yoğun şekilde okuduğum bir diğer kitap da Homeros’un İlyada’sıdır, yazarken hatırladım). İlkin bir cuma günü gittim, ardından pazartesi günü yine oradaydım, salı günü de kendimi yinegene orada nargile içer halde bulunca bunun da suyunu çıkarmayı başardığımı fark edip, kendimi tebrik ettim ve bir müddet de nargile içmekten men ettim… Şimdi ara ara içiyorum ve bu kaçamaklardan doğal olarak bir guilty pleasure duyuyorum. Cuma günleri büyük ihtimalle beni orada dumanlanırken görebilirsiniz. Evet, bu da nargile kısmıydı, artık gönül rahatlığıyla bu girişi sonlandırabilirim..

yasemin ve menekşe

Dün, 2 temmuz oluşu itibarı ile, Yasemin’in doğumgünü, Menekşe’nin ise ayrılığının yıl dönümüydü. Menekşe’yi tanıyamadım, onun varlığından haberim olduğunda ise zaten gitmişti. Bilemiyorum, belki şimdiye kadar gördüğüm tek vesikalık fotoğrafındaki gülüşüydü beni dağlayan, belki de yaşıt oluşumuz. O günlerde bir şiir yazmıştım Menekşe’ye, ama şiirler ne zaman gidenleri geri getirebilmiş ki…

Anı

Bir çift güvercin havalansa
Yanık yanık koksa karanfil
Değil bu anılacak şey değil
Apansız geliyor aklıma

Nerdeyse gün doğacaktı
Herkes gibi kalkacaktınız
Belki daha uykunuz da vardı
Geceniz geliyor aklıma

Sevdiğim çiçek adları gibi
Sevdiğim sokak adları gibi
Bütün sevdiklerimizin adları gibi
Adınız geliyor aklıma

Rahat döşeklerin utanması bundan
Öpüşürken o dalgınlık bundan
Tel örgünün deliğinde buluşan
Parmaklarınız geliyor aklıma

Nice aşklar arkadaşlıklar gördüm
Kahramanlıklar okudum tarihte
Çağımıza yakışan, vakur sade
Davranışınız geliyor aklıma

Bir çift güvercin havalansa
Yanık yanık koksa karanfil
Değil, unutulur şey değil
Çaresiz geliyor aklıma

Melih Cevdet Anday

Menekşe Kaya
1977 – 1993

so far so good..

İki gündür yazayım diyorum, olmadı bir türlü. Yerdeniz‘in son kitabı The Other Wind‘i nihayet bitirdim. Tales from Earthsea‘deki Dragonfly haricindeki hikayeleri ve şu bilmemne kitabındaki iki hikaye sayılmazsa, Earthsea defterimi kapatmış durumdayım. Kitap, ilk üç kitaptan çok Tehanu‘ya benziyor. Olay patlaması gene son 20 sayfaya sıkıştırılmış. Tehanu’da “power-play”in yerini sıradanlığa bırakması beni derinden vurmuştu, bu kitapta da, beni en çok etkileyen, Tehanu’nun, bütün olan biten şeye rağmen, aklındaki başlıca şeyin Ged’e olan özlemiydi. Bana kalırsa gerisi fasa fiso ya da:

ilm ksbiyle paye-i rifat
arzu-i muhal imiş ancak
aşk imiş her ne var âlemde
ilm bir kıyl ü kaal imiş ancak
Fuzuli

Gelelim şu sıralar okuduğum kitaba: Jonathan Ames’in I Pass Like Night‘ının o eşsiz tadına bir kez daha vardıktan sonra, şimdi de Wake Up, Sir!ünü okumaya başladım. İlk kitapla epey benzerlikler taşıyor, bakalım, iyi gidiyor şimdilik… Kitap, 30 yaşında, ikinci kitabını yazmakla uğraşan yahudi ve kızıl saçlı arkadaşı anlatıyor – bunlara ek olarak, arkadaşın Jeeves isminde bir de uşağı var, bu vesileyle, kitaptan bir alıntı yapayım, Hande için:

We all have cultural blank spots – I, for example, despite having grown up in the seventies, cannot distinguish the music of the Rolling Stones from that of the Who, though I am, through osmosis, aware of these rock bands – so some people might not know that P.G. Wodehouse, the premier British comedic writer of the twentieth century, wrote a celebrated series of novels about a young, wealthy idiot named Bertie Wooster and his wildly competent and brainy valet named Jeeves! I repeat: a valet named Jeeves!

(…)

So I dropped the matter, but then a few days later, in a rare act of willfulness, I called a domestic-help service, while Uncle Irwin was out selling gun-cleaning equipment and Aunt Florence was at the high school. The service promptly sent me Jeeves and I was immediately impressed by the man, but when he told me his name, I was taken aback and said to him distrustfully, “Did you change your name to Jeeves to bring in the business?”

“No, sir,” he said. “Jeeves has long been my family name, since before my grandparents emigrated to this country from England.”

“You’re American?”

“Yes, sir.”

“But you sound English to me.”

“I have, sir, what you would call a Mid-Atlantic accent, which is sometimes mistaken for an English accent.”

“Yes, you’re right. I hear it now. But, anyway, it’s awfully odd that you’re named Jeeves, if you know what I mean. It’s throwing me for a bit of a loop.”

“I can appreciate, sir, your reaction. I imagine that you are making reference to the character Jeeves in the novels and stories of P.G. Wodehouse.”

“Yes, that is what I’m making reference to!”

Wake Up Sir! “Well, all I can tell you, sir, is that it has long been the theory in my family that the young P.G. wodehouse must have encountered a Jeeves or a Jeaves with an a, in which case he changed the spelling for legal reasons, but, regardless, he thought it a good name for a valet and went on to use it with phenomenal success, but to the detriment of real Jeeves everywhere.”

“I see.” I didn’t say it, since I didn’t think it was my place, but I wondered if Jeeves had gone into valeting out of desperation. A sort of “if you can’t beat them, join them” approach, like being named Roosevelt and feeling compelled to run for the president. “Have you considered changing your name to ease the burden?” I asked.

“No, sir. Regardless of the circumstances, one takes a certain pride in one’s family name.”

Dün, Hande’den Hugh Laurie’yi gösterme amaçlı Black Adder’lar geldi de, onlara düştüğü notta, Hugh Laurie’nin Jeeves & Wooster‘da Wooster olarak rol aldığını belirtiyordu. Böylelikle tam da yukarıda alıntıladığım kısmı o notu almamdan yarım saat kadar önce okumam göz önüne alındığında, hakikaten ilginç bir tesadüfle karşı karşıya geldim. Kitaptan bugün okuduğum ve hakikaten epey güldüğüm bir kısmı da alıntılayıp, bu girişi bitirelim bakalım.

Okumaya Hazırlık: Yahudi olan kahramanımız, akrabalarıyla birlikte, bir Kosher lokantasındadırlar ki, o sırada bir Çinli aile de bu lokantaya gelir…

“I think,” I said, “it would be interesting someday if Chinese people ate Jewish food as much as Jewish people ate Chinese food. There should be Jewish fast-food places, like the Chinese have. Instead of wonton soup, chicken soup; instead of egg rolls, egg matzo; and a Jewish fortune cookie could be a piece of rugelach with a stock tip or something from a Jewish investment bank. You know, so people could make fortunes.”